Tijdens de Pride is het tijd voor feestvieren. Er wapperen regenboogvlaggen, mensenmassa’s stromen toe en iedereen dost zich uit in mooie outfits. Maar het is ook een tijd om de mensen te eren die de weg hebben geëffend voor voorvechters van homorechten, zoals Sylvia Rivera en Marsha P. Johnson, of mensen die door hun werk bekende culturele iconen zijn geworden, onder wie schrijvers als Virginia Woolf en Ifti Nasim.
Ter gelegenheid van de Canal Parade zetten we enkele van de belangrijkste historische LGBTQ-figuren en hun bijdragen op een rijtje.
Sylvia Rivera
Sylvia Rivera was een queer Latina dragqueen die onvermoeibaar streed voor de rechten van transgenders en gender non-conformers. Na de Stonewall-rellen, waarbij zij de eerste baksteen zou hebben gegooid, begon Rivera samen met Marsha P. Johnson de groep S.T.A.R. (Street Transvestite Action Revolutionaries), die opvang en steun bood aan niet-heteroseksuele dakloze jongeren. Ook streed ze tegen de buitensluiting van transgenders in de ‘Sexual Orientation Non-Discrimination Act’ (‘Wet tegen discriminatie op grond van seksuele oriëntatie’) van de staat New York. Ze bleef tot het einde toe een activiste, want op haar sterfbed overlegde ze nog met de Empire State Pride Agenda over de opname van transgenders in de wet.
Marsha P. Johnson
Marsha P. Johnson was een zwarte transgender, sekswerker en activiste die een groot deel van haar leven voor gelijke rechten streed. Ze was een moederfiguur voor de dragqueens, transgenders en dakloze jongeren van Christopher Street in New York. Samen met Sylvia Rivera was ze bij het uitbreken van de Stonewall-rellen, en samen richtten ze de groep S.T.A.R. op. Johnson en Rivera waren gedurende de jaren zeventig van de vorige eeuw in de VS de centrale figuren in de opkomende beweging voor homorechten.
Josephine Baker
Josephine Baker was een beroemde entertainer uit de gouden tijd van de jazz en zag zichzelf als biseksueel. Ze is een van de succesvolste zwarte artiesten uit de Franse geschiedenis en ze gebruikte haar optredens als platform voor de strijd tegen segregatie, de strikte scheiding tussen zwart en blank. Ze weigerde op te treden in gesegregeerde theaters en sprak in 1963 zelfs voor de beroemde Mars op Washington. Baker werkte tijdens de Tweede Wereldoorlog als spionne voor de Fransen en ontfutselde in die rol geheimen aan de Duitse soldaten voor wie ze optrad.
Karl Heinrich Ulrichs
Ulrichs wordt gezien als een van de pioniers van de moderne homobeweging en de eerste persoon die openlijk ‘uit de kast’ kwam. Volkmar Sigusch, een vooraanstaande Duitse seksewetenschapper, beschreef hem als “de belangrijkste en meest invloedrijke pionier van de homo-emancipatie … in de wereldgeschiedenis.” Ulrichs was een Duitse rechter die in 1854 was gedwongen zijn ambt neer te leggen omdat een collega had ontdekt dat hij homoseksueel was. Na zijn vertrek werd hij voorvechter van homorechten. Hij schreef pamfletten over zijn leven als homoseksueel in Duitsland en sprak op 29 augustus 1867 op de Duitse Juristendag in München, waar hij gelijke rechten voor alle seksen en seksualiteiten eiste.
Michael Dillon
Michael Dillon was de eerste transgender die een falloplastiek onderging, de chirurgische constructie van een penis. Hij wordt ook gezien als de eerste persoon die zijn overgang van vrouw naar man met een testosteronbehandeling aanving. Dillon studeerde daarna medicijnen en diende uiteindelijk als marine-arts. Maar de pers ontdekte dat hij niet als man was geboren, waarna hij naar India uitweek om aan de aandacht van de media te ontsnappen. Daar werd hij monnik in een boeddhistisch klooster.
Virginia Woolf
De beroemde feministische schrijfster was getrouwd met Leonard Woolf terwijl ze een affaire had met collega-schrijfster Vita Sackville-West, die openlijk biseksueel was. Over haar affaire en huwelijk schreef Woolf in haar dagboek: “De waarheid is dat iemand ruimte heeft voor heel wat relaties.” Haar roman Orlando wordt gezien als een liefdesbetuiging aan haar relatie met Sackville-West. De zoon van Sackville-West beschreef de roman als “de langste en mooiste liefdesbrief uit de literatuur.”
Bayard Rustin
Bayard Rustin was een goede vriend en adviseur van Martin Luther King Jr. en een van de organisatoren van de Mars naar Washington in 1963. Maar omdat hij openlijk homoseksueel was, kreeg hij maar weinig erkenning voor zijn doorslaggevende rol in de Amerikaanse burgerrechtenbeweging. Rustins geaardheid werd door tegenstanders tegen hemzelf en dominee King gebruikt, waarbij gedreigd werd leugens over hun relatie te verspreiden. Hierdoor was Rustin gedwongen achter de schermen te werken om King en de Mars op Washington niet in diskrediet te brengen. Desondanks bleef Rustin actief als voorvechter voor raciale en seksuele gelijkheid, waarbij hij ook de aidscrisis onder de aandacht bracht van de NAACP (National Association for the Advancement of Colored People).
Eleanor Roosevelt
De voormalige First Lady was een toegewijd humanitair activiste en medevoorzitster van het comité dat in opdracht van de Verenigde Naties de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens opstelde. Zowel gedurende als na haar tijd in het Witte Huis streed ze voor sociale verandering. Als echtgenote van president Franklin D. Roosevelt had Eleanor Roosevelt een affaire met de journaliste Lorena Hickok, de eerste vrouw wier naam als auteur van een artikel op de voorpagina van The New York Times verscheen. Hun brieven – bijna vierduizend – getuigen van een gepassioneerde romance. In één ervan schreef Roosevelt: “O, hoe heerlijk was het om je stem te horen, het was zó ontoereikend toen ik je trachtte te zeggen hoeveel het betekende, want Jimmy was in de buurt & ik kon niet ‘je t’aime et je t’adore’ zeggen zoals ik dat verlangde te doen, maar vergeet nooit dat ik het zeg & dat ik aan je denk als ik ga slapen & jouw kleine gezegde herhaal.”
Frida Kahlo
Frida Kahlo was een getalenteerde schilderes en openlijk biseksueel. Ze gebruikte haar schilderkunst, en vooral haar zelfportretten, om taboe-onderwerpen aan te snijden, zoals vrouwelijke seksualiteit, pijn en de schoonheidsidealen voor de vrouw. Ook betuigde ze in haar werken eer aan de Mexicaanse cultuur, wat de aandacht van de Mexicaanse schilder Diego Rivera trok. Rivera werd haar beschermheer en later haar echtgenoot. Tijdens hun huwelijk had Kahlo affaires met zowel mannen als vrouwen, onder wie Josephine Baker en Leon Trotski.
Nancy Cárdenas
De toneelschrijfster en regisseuse Nancy Cárdenas was een van de eerste Mexicanen die op de televisie openlijk ‘uit de kast’ kwam. Veel van haar werk draaide om haar lesbische geaardheid. In haar dichtbundels en toneelstukken sneed ze thema’s rond mannelijke en vrouwelijke homoseksualiteit aan. Ze was niet alleen schrijfster maar ook activiste. Zo droeg Cárdenas bij aan de beginnende strijd tegen seksuele vooroordelen in Mexico en vocht ze voor gelijke rechten voor allen, ongeacht hun geaardheid.
Simon Nkoli
Simon Nkoli wordt door velen gezien als de centrale figuur in de homorechtenbeweging van Zuid-Afrika. Hij was een activist die streed tegen apartheid en vóór homorechten. Daarnaast nam hij het op voor slachtoffers van hiv/aids. Hij zette de groep Gay and Lesbian Organisation of the Witwatersrand (GLOW) op en in 1990 organiseerde hij met GLOW de eerste Pride-parade in Johannesburg. Nkoli en GLOW speelden ook een doorslaggevende rol in het overtuigen van het African National Congress (ANC), de regerende politieke partij in Zuid-Afrika, om de rechten van homo’s formeel te erkennen. Vijf jaar later maakte Nkoli bekend dat hij hiv/aids had en begon hij te strijden tegen de stigmatisering van aidsslachtoffers.
Ifti Nasim
Ifti Nasim was een homoseksuele Pakistaanse dichter die naar de VS uitweek om te ontsnappen aan vervolging wegens zijn geaardheid. Zijn dichtbundel Narman wordt gezien als het eerste poëtische geschrift over homovraagstukken in het Urdu. Hij richtte de organisatie SANGAT/Chicago op, die de lgbtq-gemeenschap in Zuid-Azië ondersteunde. Nasim werd in 1996 in de Chicago Gay and Lesbian Hall of Fame opgenomen.
Dit verhaal werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
