De organisatoren van het Vienna Energy Forum stelden op 11 mei bij de introductie van keynotespeaker Piyush Goyal, de Indiase minister voor Energie, dat India bezig is met het “grootste energietransformatieproject ter wereld”.
“Met het klimaatakkoord van Parijs in 2015 veranderde alles. We moeten economische groei loskoppelen van milieueffecten en een betere wereld achterlaten voor toekomstige generaties,” zei Goyal onder luid applaus van de 1650 aanwezige energie-experts en overheidsfunctionarissen in Wenen. “Er is geen tijd te verliezen.”
“Ik heb nog nooit zo’n visionaire en vooruitstrevende tekst gehoord van een toonaangevend land,” zei de premier van Tuvalu, Enele Sopoaga achteraf tegen mij. Zijn kleine land, gelegen op een eiland in de Grote Oceaan, ligt op nauwelijks meer dan drie meter boven zeeniveau. Vanwege de door klimaatverandering stijgende zeespiegel hebben al duizenden mensen het land verlaten.
“India erkent het belang van klimaatmaatregelen,” aldus Sopoaga.
Volgens Indiase bestuurders wil het land haast maken met het realiseren van een groener energiesysteem om daarmee banen te creëren, de levenskwaliteit van inwoners te verbeteren, de lucht en het water schoner te maken en ja, ook de klimaatverandering aan te pakken. Bedenk daarbij dat dit een land is met 1,3 miljard inwoners, van wie er 300 miljoen geen toegang hebben tot elektriciteit en waar het gemiddelde inkomen iets meer dan 1400 euro per jaar bedraagt.
India, dat nu vooral steenkoolinstallaties gebruikt voor zijn stroomvoorziening, voegt 50 procent extra installaties voor zonne- en windenergie toe, vergeleken met de hoeveelheid die er op dit moment in Amerika zijn. Het land vervangt 770 miljoen lampen, op straat en in woningen, door energiebesparende, duurzame ledlampen en biedt tienduizenden arme dorpjes op het platteland voor het eerst toegang tot elektriciteit. En dat proces gaat sneller dan iedereen voor mogelijk hield.
“India is het uithangbord voor schone energie… het laat zien dat zien dat dat geen opgave is, maar juist het tegenovergestelde,” stelt Vivien Foster, energie-econome bij de Wereldbank. “Het is een enorme kans.”
Een verlichtingsrevolutie
Het streven is om ervoor te zorgen dat in 2019 alle verlichting in het land is vervangen door led. Dat zou slechts vier jaar zijn nadat het programma in 2015 werd aangekondigd, kort na de verkiezing van premier Narendra Modi. Hiervóór zette India in op steenkool om de economie te ontwikkelen, net als China 25 jaar eerder deed. Maar Modi wil voor de toekomst van India aanhaken bij eenentwintigste-eeuwse technologie.
Door de energiebesparing die het vervangen van de 770 miljoen lampen in woningen en op straat oplevert, daalt de piekvraag naar elektriciteit in India met 20.000 megawatt (MW) en neemt de uitstoot van het broeikasgas CO2 jaarlijks met bijna 80 miljoen ton af. Dat is bijna evenveel als de CO2-uitstoot van Chili in 2015. Hierdoor is er veel minder noodzaak om energiecentrales te bouwen, wat een besparing oplevert van ruim zes miljard euro per jaar.
En dit alles is bereikt zonder overheidsfinanciering.
India is koploper op het gebied van een type onderneming dat ESCo (Energy Service Company) wordt genoemd. Dit soort bedrijven genereert omzet door hun klanten energiekosten te besparen. Zo zetten door de overheid beheerde elektriciteitsbedrijven een ESCo op onder de naam Energy Efficiency Services Limited. Sinds de oprichting heeft dit bedrijf alleen nog maar winst gemaakt. Door de samenwerking van dit bedrijf met ledfabrikanten lukte het om de kosten van deze verlichting binnen drie jaar met 85 procent te verlagen. India hoeft nu het minst ter wereld te betalen, vertelde Goyal in een interview.
Energy Efficiency Services Limited (EESL) was zo succesvol dat het onlangs aankondigde een driejarige investering van ruim 115 miljoen euro te gaan doen in Groot-Brittannië, om voet aan de grond te krijgen in de Britse markt voor energie-efficiëntie, die geschat wordt op een waarde van zeven tot negen miljard euro. EESL wil hierop inspringen door naast ledverlichting CO2-arme, energiebesparende en duurzame stroomoplossingen te aan te bieden en te introduceren.
In de Verenigde Staten bestaat geen nationaal programma voor de overstap op ledverlichting. Wel stappen veel Amerikaanse steden voor hun straatlantaarns over op led, waarmee ze miljoenen aan energiekosten besparen. Maar het gaat langzaam. Zo is het Smart Lighting Project in Chicago, waarin 270.000 verlichtingspunten worden vervangen, pas afgelopen april van start gegaan en zal het project pas in 2021 worden afgerond. In Washington D.C. worden 71.000 straatlantaarns vervangen in het kader van het ‘Streetlight Modernization Project,’ maar dit gaat pas in 2018 van start.
Zinderende zonne-energie
Ook de sector voor duurzame energie groeit razendsnel in India. Modi kondigde tot verbazing van velen tijdens de klimaatconferentie van Parijs in december 2015 aan dat India in 2022 160 gigawatt (GW) meer aan zonne- en windenergie zou bijdragen dan de huidige 26 GW. De Verenigde Staten beschikt momenteel in totaal over iets meer dan honderd GW. Eén GW biedt genoeg energie voor 100 miljoen ledlampen voor in huis.
“Dit is een ambitieus doel,” stelt energiedeskundige Niklas Höhne, een van de oprichters van het Europese onderzoekscentrum NewClimate Institute. “Er is nu echt een momentum, en er zijn nu zelfs twee Indiase deelstaten die overwegen over te gaan op honderd procent duurzame energie, wat echt bijzonder is.”
“Installaties voor groene energie zijn niet langer duur of moeilijk te bouwen. Bovendien past groene energie bij onze behoefte,” aldus Goyal. Gezien alle voordelen, zouden alle landen diezelfde kant op moeten gaan, stelde hij.
Door de enorme toename van zonne- en windenergie in India, zijn de kosten voor zonne-energie gekelderd van iets meer dan tien eurocent per kWh naar slechts 3,5 eurocent per kWh, wat goedkoper is dan steenkool. Daardoor hoopt Goyal dat er geen energie van nieuwe kolencentrales nodig is na 2022. Uit één analyse zou blijken dat een deel van de bestaande op steenkool gebaseerde energievoorziening van India zelfs duurder in productie is dan de bouw van nieuwe zonne-installaties. India zal volgens Goyal binnenkort een einde maken aan de import van stoomkolen.
Volgens Höhne zijn deze prestaties vooral indrukwekkend, gezien de grote economische en sociale uitdagingen waar India voor staat.
Wat betreft de 300 miljoen mensen zonder toegang tot elektriciteit, ook dat is aan het veranderen. Het laatste huishouden wordt in 2019 aangesloten, denkt Goyal. Dat is drie jaar vóór de geplande einddatum in 2022.
“Premier Modi is in armoede opgegroeid. Hij weet hoe het is om geen elektriciteit te hebben. Hij zet alles op alles om dit voor elkaar te krijgen,” aldus Goyal.
De energierevolutie in India zal het land zelf veranderen, maar zorgt daarnaast voor “oplossingen die andere landen wereldwijd kunnen overnemen en gebruiken om zelf ook de overstap te kunnen maken naar duurzame energie.” Dat stelt Rachel Kyte, CEO van Sustainable Energy for All (Duurzame energie voor iedereen) en speciale gezante van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties.
Elektrisch rijden
India hoopt binnenkort ook in te kunnen stappen in de elektrische auto. Het land gaf opdracht om te onderzoeken hoe de gehele vloot van vervoersmiddelen in 2030 honderd procent elektrisch zou kunnen worden. Dit is nog geen officiële overheidsdoelstelling.
Maar Goyal verwacht dat er tegen die tijd alleen nog maar elektrische auto’s zullen worden verkocht, vanwege de lage bedrijfskosten, het geringe onderhoud, de weinige reparaties en de lange levensduur. De accu’s zullen ook dienst kunnen doen als opslagmogelijkheden voor wind- en zonne-energie. Hij stelt dat subsidiëring niet nodig is, omdat de accijns op benzine in India ongeveer hetzelfde is als het wereldwijde gemiddelde, wat vijftig procent hoger is dan in de VS.
“We doen dit allemaal, ook al zijn we zowat de enige. We kunnen en willen een grote rol spelen in het terugdringen van de klimaatverandering,” aldus Goyal.
