Uit nieuw onderzoek blijkt dat mensen in Zuid-Azië, waar één vijfde van de wereldbevolking woont, door de opwarming van de aarde te maken kunnen krijgen met hittegolven die ze zonder bescherming niet zullen overleven. De zwaarst getroffen regio’s zijn Noord-India, Bangladesh en Zuid-Pakistan – een gebied waar anderhalf miljard mensen wonen. Deze regio’s behoren ook tot de armste van Zuid-Azië, waar veel mensen afhankelijk zijn van wat ze zelf verbouwen en dus uren aan harde arbeid op het land moeten verrichten.
“Dat maakt deze mensen zeer kwetsbaar voor klimaatveranderingen,” zei MIT-professor milieutechniek Elfatih Eltahir, een van de auteurs van de nieuwe studie.
Als de huidige trend van CO2-uitstoot doorzet, zo blijkt uit het onderzoek, dan kan deze regio binnen enkele decennia door dodelijke hittegolven worden getroffen, met mogelijk vernietigende gevolgen voor de vruchtbare stroomgebieden van de Indus en de Ganges, de graanschuren van de regio.
Maar het risico voor dit gebied daalt aanzienlijk als de CO2-uitstoot wordt teruggebracht tot het niveau dat in 2015 in het klimaatakkoord van Parijs is afgesproken.
“Het terugbrengen van de uitstoot zal van grote invloed zijn op het leven van de meest kwetsbare mensen in deze regio. Dat is geen abstract concept,” zei Eltahir.
Bij het onderzoek, dat deze week in het vakblad Science Advances werd gepubliceerd, is gebruikgemaakt van geavanceerde klimaatmodellen om de kans op hitte en vochtigheid in Zuid-Azië in de toekomst te kunnen voorspellen. Zuid-Azië is nu al een van de warmste gebieden op aarde, waar de dodelijkste uitwerking van het weer zich uit in de zogenaamde ‘natteboltemperatuur’, een wisselwerking tussen hoge temperaturen en hoge luchtvochtigheid. Een temperatuur van 34,4 oC bij een luchtvochtigheid van 80% produceert bijvoorbeeld een ‘natteboltemperatuur’ of ‘ervaringstemperatuur’ van 53,9 oC op de hitte-index van NOAA’s National Weather Service. Zonder mogelijkheden om af te koelen wordt deze situatie als extreem gevaarlijk beschouwd.
Iemand die een natteboltemperatuur van 75 oC ‘ervaart’ (bijvoorbeeld bij 37,7 oC en een luchtvochtigheid van 85%), kan zichzelf niet meer voldoende afkoelen, waardoor hij of zij binnen enkele uren zal overlijden. Dit soort omstandigheden zijn nu nog uiterst zeldzaam, maar ook lagere temperaturen zijn vaak dodelijk. Tijdens een hittegolf in 2015 in India en Pakistan kwamen 3500 mensen als gevolg van een ervaringstemperatuur van circa 50 oC om het leven. Een soortgelijke natteboltemperatuur werd bereikt tijdens de hittegolf van 1995 in Chicago.
Momenteel wordt slechts twee procent van de Indiase bevolking af en toe blootgesteld aan een ervaringstemperatuur van 50 oC. Als de CO2-uitstoot niet wordt verminderd, zal dat percentage volgens het onderzoek van Eltahir in het jaar 2100 zijn gestegen tot ongeveer 70 procent van de bevolking. Twee procent van de bevolking zal dan zelfs af en toe worden blootgesteld aan ervaringstemperatuur van 75 oC, waarbij de mens niet kan overleven.
Warmte is de motor van volksverhuizingen
Arme boeren op het platteland hebben weinig mogelijkheden om de extreme hitte te ontlopen en zullen waarschijnlijk naar de steden trekken, op zoek naar water, voedsel en verkoeling, aldus Robert McLeman, expert op het gebied van klimaat en migratie van de Canadese Wilfred Laurier University.
“Uit een onderzoek in Bangladesh bleek dat extreme hitte een krachtiger drijfveer voor migratie is dan overstromingen,” zei McLeman.
De toekomstige stijging van de zeespiegel krijgt veel meer aandacht en wordt uitgebreider onderzocht dan deze extreme temperaturen, die veel sneller een veel grotere invloed zouden kunnen hebben. “Nog niemand heeft uitgezocht welke praktische oplossingen ervoor zijn,” zei hij.
Maar vorig jaar kwamen stadsbestuurders uit de noordwestelijke staten van de VS op een conferentie in Portland, Oregon, bijeen om te praten over hun reactie op het groeiend aantal mensen dat vanwege de hitte vanuit Californië en het zuidwesten van de VS naar het noorden trekt, vertelde McLeman, die ook op de conferentie sprak.
“De bestuurders weten dat er steeds meer mensen komen, en ze willen uitzoeken hoe ze daarmee om moeten gaan.
Hoewel ook Florida en het zuidoosten van de VS vaker met extreme hitte te maken zullen krijgen, ligt de gevarenzone van het land in de centrale VS, in een gebied dat zich van Minnesota via de vallei van de Mississippi naar New Orleans uitstrekt, aldus Richard Rood, meteoroloog en klimaatexpert aan de University of Michigan.
“Steden als St.-Louis en Chicago hebben vaak te kampen met aanhoudende perioden van heet en vochtig weer, terwijl de extremen in de kuststaten gematigd worden door de invloed van de zee,” zei Rood.
In de VS hebben hittegolven al records gebroken, en dat terwijl de opwarming van de aarde tot nu toe één graad Celsius bedraagt. Als de CO2-uitstoot niet aan banden wordt gelegd, zal die temperatuurstijging in de toekomst ruim vier graden Celsius bedragen. Dat zal een “volstrekt andere wereld” opleveren, aldus Rood.
In de afgelopen twintig tot dertig jaar zijn grote aantallen gepensioneerden, hoogopgeleide jongeren en anderen van het noorden naar het zuiden van de VS verhuisd. In de toekomst zal volgens Rood een omgekeerde migratie te zien zijn: terug naar het noorden, waarbij mensen aan de verzengende hitte in de zuidelijke VS ontsnappen.
Mensen in het Midden-Oosten en delen van Afrika slaan nu al op de vlucht voor extreme hitte en droogte, zei hij.
“Als we de CO2-uitstoot nu omlaag brengen, zal dat in de toekomst echt veel uitmaken.”
