Toen de aarde zich vorige week opende in Leilani, op de hellingen van de vulkaan Kīlauea, zochten de inwoners van deze gemeente op het Big Island van Hawaï een goed heenkomen.
De uitbarsting verdreef veel mensen uit hun huizen rond de meest actieve vulkaan ter wereld, die geregeld langs zijn East Rift-zone uitbarst. Bij deze erupties stroomt de lava meestal richting de oceaan, maar ditmaal vloeide ze landinwaarts.
Enkele honderden mensen moesten worden ondergebracht in kerken en opvangcentra en bij andere Hawaïanen, terwijl in woonbuurten steeds meer scheuren en gasuitlaten in de grond verschenen.
Dat roept de volgende vraag op: wat bezielt mensen om in de buurt van een actieve vulkaan te wonen? In het geval van een uitbarsting zouden ze hun huizen halsoverkop moeten verlaten en door een dichte wolk van as of giftige dampen op de vlucht moeten slaan terwijl ze amper adem zouden kunnen halen.
Om te beginnen zijn veel mensen voor hun levensonderhoud afhankelijk van vulkanen. Met de geothermische energie uit een vulkaan kunnen in omringende gemeenschappen allerlei technologische voorzieningen worden aangedreven. De bodem rond actieve vulkanen is vaak verrijkt met afzettingen vol mineralen en is uitstekend geschikt voor de landbouw. Veel mensen maken een uitstapje naar een vulkaan, dus is er volop werkgelegenheid in omringende hotels, restaurants en cadeaushops, en zijn er gidsen voor rondleidingen nodig. En sommige mensen hebben simpelweg niet de financiële middelen om te verhuizen.
Dan zijn er nog culturele en religieuze redenen. Jordan Sonner, een makelaar die op Big Island woont, bezit een huis vlakbij Leilani. Toen ze van de nieuwe lavastroom hoorde, haastte ze zich naar het huis om er belangrijke documenten en haar huisdieren weg te halen. Tegenover The Washington Post verklaarde ze dat ze niet zo bang was haar huis kwijt te raken.
“Zoals ik het zie, is dat land eigenlijk niet van ons, maar van Pele,” zei Sonner in de Post, verwijzend naar de Hawaïaanse vulkaangodin. “Zo lang het kan, mogen wij hier wonen, maar als zij het weer terug wil hebben, neemt ze het. Ik ben goed verzekerd.”
Veel inwoners van het gebied rond de Kīlauea denken misschien ook dat het het risico waard is, gezien de prachtige natuur, de hechte gemeenschap en de afgelegenheid van Hawaï.
“We hebben ons hier al lange tijd op voorbereid, want we weten dat we een huis hebben gekocht in ‘Lava Zone 1’,” verklaarde Stacy Welch tegenover het blad Time; haar huis in Leilani is mogelijk verwoest. “We komen er wel overheen. We herbouwen het gewoon.”
Vulkanen hebben de neiging waarschuwingen af te geven voordat ze uitbarsten – de lichte aardschokken rond de Kīlauea, de toenemende lavastroom rond zijn top en veranderingen in het hellingprofiel van de berg duidden er allemaal op dat er een uitbarsting op komst was. Dat geldt overigens niet voor andere plekken op aarde, waar aardbevingen, tornado’s, bosbranden en overstromingen uit het niets kunnen opduiken.
De uitbarsting van de Kīlauea en de daaropvolgende evacuatie van naburige gemeenschappen is niet de enige keer dat mensen in de afgelopen maanden uit hun huizen werden verdreven om aan het geweld van een vulkaan te ontsnappen. Toen de vulkaan Mayon op de Filipijnen in januari hete as begon uit te stoten, moesten tienduizenden inwoners worden geëvacueerd. In november vorig jaar werden in het noordoosten van het Indonesische eiland Bali ruim honderdduizend mensen in veiligheid gebracht toen de vulkaan Agung begon te rommelen; ook duizenden toeristen moesten een goed heenkomen zoeken.
