De onbemande NASA-ruimtesonde Pioneer 10 beleefde in 1983 een bijzondere primeur: het was het eerste ruimtevoertuig dat naar de Kuipergordel aan de rand van ons zonnestelsel vloog. In deze donutvormige regio voorbij Neptunus zweven dwergplaneten zoals Pluto rond, naast duizenden asteroïden en andere ijzige objecten.
Zo ver weg zijn de Kuipergordel en de Oortwolk
De Kuipergordel begint bij de baan van Neptunus, op een afstand van 30 AE van de aarde. AE staat voor astronomische eenheid. Eén astronomische eenheid is gelijk aan de gemiddelde afstand van de zon tot de aarde. Nóg een heel stuk daar voorbij vind je de Oortwolk. Dit is een soort gigantische bubbel die zowel ons zonnestelsel als de Kuipergordel omringt. De Oortwolk begint volgens NASA op twee- tot vijfduizend AE van de aarde.
In beeld: de mooiste foto’s van de Kuipergordel
In de Kuipergordel en Oortwolk zweven waarschijnlijk miljarden – vaak ijskoude – objecten rond. Die hebben we nog lang niet allemaal in beeld gebracht, maar dankzij ruimtetelescopen zoals Hubble komen we steeds meer te weten over deze grensregio’s van ons zonnestelsel. Wat zweeft hier allemaal rond? Met onderstaande ruimtefoto’s reizen we virtueel naar de Kuipergordel.
1. Pluto
In juli 2015 vloog NASA’s New Horizons als eerste ruimtevoertuig langs een object in de Kuipergordel: dwergplaneet Pluto. De ruimtesonde was bijna tien jaar onderweg voor hij Pluto in beeld kreeg. Eenmaal in een baan rondom de planeet maakte hij onder andere deze gedetailleerde foto van Pluto, waarop het oppervlak van de dwergplaneet goed zichtbaar is.
2. Arrokoth
Een paar jaar later vloog New Horizons opnieuw langs een object in de Kuipergordel: Arrokoth, een van de vele transneptunische objecten. Zo noemen we alle dwergplaneten en asteroïden die voorbij Neptunus liggen. Arrokoth is een planetoïde met een bijzondere vorm, zoals je op onderstaande foto van New Horizons kunt zien.
3. Hubble vindt kleinste object ooit in de Kuipergordel
Dwergplaneten zijn vaak niet zo heel veel kleiner dan de aarde. Pluto werd lange tijd zelfs als de negende planeet in ons zonnestelsel gezien. In de Kuipergordel zweven ook een stuk kleinere objecten. Ruimtetelescoop Hubble ontdekte in 2010 het kleinste object tot nu toe in de Kuipergordel: deze ruimterots is maar 975 meter breed en zweeft op 6,7 miljard kilometer van de aarde.
4. Haumea
Haumea is net als Pluto een dwergplaneet in de Kuipergordel en bovendien een van de opvallendste hemelobjecten die we kennen. Zo is Haumea niet rond, maar ovaal en draait hij enorm snel rond zijn eigen as. Haumea heeft slechts vier uur nodig om zo’n rotatie te maken, terwijl de aarde dat elke 24 uur doet. En dan heeft deze dwergplaneet ook nog ringen, ontdekten wetenschappers in 2017.
5. Makemake
Ook Makemake hoort thuis in de lijst met dwergplaneten. Na Pluto is dit vanaf de aarde gezien het helderste object in de Kuipergordel. Maar hoe zou onze planeet eruit zien als je in de Kuipergordel bent? Op onderstaande illustratie van NASA zie je wat je uitzicht dan zou zijn. De vier grootste planeten – Jupiter, Saturnus, Neptunus en Uranus – zijn kleine stipjes aan de horizon. De binnenste planeten – Mercurius, Mars, Venus en de aarde – zie je niet omdat ze te dicht bij de zon staan.
Nog niet uitgelezen? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang de favoriete verhalen van de redactie wekelijks in je mail.
