Oktober is een topmaand voor sterrenliefhebbers. Dwergplaneet Ceres straalt op haar felst, de meteorenzwermen Orioniden en Draconiden trekken lichtstrepen door de nacht en Mercurius laat zich uitzonderlijk goed zien. Voeg daar een supermaan en enkele imposante melkwegstelsels aan toe en de maand zit vol hoogtepunten die je niet wilt missen. Zet deze data vast in je agenda.

2 oktober: Andromeda en Ceres op hun best

De Andromedanevel (Messier 31), ons naburige sterrenstelsel, bereikt rond middernacht zijn hoogste punt aan de hemel. Onder echt donkere omstandigheden kun je het zelfs met het blote oog zien, al komen de details beter naar voren met een verrekijker of telescoop.

Op dezelfde avond staat Ceres, de grootste dwergplaneet in de planetoïdengordel, recht tegenover de zon. Ook zij schittert dan helderder dan normaal, eveneens rond middernacht. Een unieke kans om twee kosmische buren in één nacht te bewonderen.

5 oktober: de maan schuift langs Saturnus

Op 5 oktober schuift een bijna volle maan dicht langs Saturnus, met slechts 3,3 graden tussenruimte. Rond middernacht staan ze samen hoog aan de hemel. Let de dagen erna goed op: Saturnus lijkt langzaam van oost naar west te bewegen. Deze zogenaamde retrograde beweging duurt tot 27 november.

6 oktober: oogst-supermaan

Wanneer de volle maan op 6 oktober haar perigeum bereikt – het punt waarop een hemellichaam het dichtst bij de aarde staat – ontstaat een supermaan. De maan oogt daardoor tot wel14 procent groter en 30 procent helderder dan wanneer de maan op het verste punt staat, het apogeum. Volgens traditie wordt dit de oogstmaan genoemd, omdat het de volle maan is die het dichtst bij de herfstequinox valt.

8 oktober: vallende sterren van de Draconiden

Tussen 6 en 10 oktober trekt de aarde door het stofspoor van komeet 21P/Giacobini-Zinner. Op 8 oktober bereikt de Draconidenzwerm zijn piek. Door de felle gloed van de maan zijn vooral de helderste vallende sterren zichtbaar, maar omhoogkijken blijft de moeite waard.

10 oktober: de maan en de Plejaden

Op 10 oktober komt de afnemende maan langs de Plejaden (Messier 45), ook bekend als de zeven zussen. Met minder dan één graad tussenruimte – ongeveer gelijk aan twee maanschijven – staan ze opvallend dicht bij elkaar. De maan is nog voor 85 procent verlicht en overstraalt de zwakkere sterren, maar de helderste leden van de cluster blijven zichtbaar.

15 oktober: de Driehoeknevel

Op 15 oktober staat de Triangulumnevel (Messier 33) hoog aan de hemel. Dit spiraalstelsel is een naaste buur van de Melkweg en Andromeda en op twee na grootste stelsel in ons deel van het universum. Bij een donkere hemel kun je hem soms zonder hulpmiddelen zien, maar zijn elegante spiraalstructuur komt pas echt tot leven door een telescoop.

19 oktober: Venus naast de maan

In de vroege ochtend van 19 oktober verschijnen de maan en Venus vlak bij elkaar aan de oostelijke horizon, minder dan vier graden uit elkaar. Venus schittert fel dankzij haar dikke wolkendek, dat zonlicht zo efficiënt weerkaatst dat de planeet het derde helderste object aan de hemel is – na de zon en de maan.

21 oktober: Orioniden bij nieuwe maan

De Orioniden bereiken een piek op 21 oktober, precies tijdens nieuwe maan. Geen storend maanlicht dus, ideaal om vallende sterren te spotten. Deze meteorenregen ontstaat uit gruis van Halley’s komeet en staat bekend om zijn snelle, heldere meteoren. Bij goede omstandigheden zijn gemiddeld zo’n 20 per uur zichtbaar.

29 oktober: Mercurius op zijn best

Op 29 oktober bereikt Mercurius zijn grootste oostelijke elongatie: het punt waarop de planeet, vanaf de aarde gezien, het verst uit de zon staat. Rond deze datum is Mercurius het best te zien, laag boven de westelijke horizon, vlak na zonsondergang.

Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!