Op sociale media wint het zogenoemde carnivoordieet snel aan populariteit. Aanhangers schrappen alle koolhydraten en vervangen groenten en granen door vlees, eieren en zuivel – sommigen eten zelfs uitsluitend rood vlees. Maar is dit dieet werkelijk zo effectief als wordt beweerd, of vooral een hype die online groter lijkt dan hij is? Dit zegt de wetenschap.

Een tegengeluid tegen de voedselnorm

Voorstanders van het carnivoordieet beweren dat het leidt tot gewichtsverlies, een gezondere huid en minder een opgeblazen gevoel. Sommigen gaan nog verder en zeggen dat het auto-immuunziekten kan afremmen. Maar voor geen van deze claims bestaat klinisch bewijs.

Opvallend genoeg gaat het dieet juist in tegen de dominante voedingstrend van de afgelopen jaren, die zich steeds meer richt op plantaardige voeding. Het aantal flexitariërs is het afgelopen decennium sterk toegenomen. Volgens cijfers (2024) van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) eet bijna zeventig procent van de Nederlanders een of meerdere avonden geen vlees. Ook in België blijft de vleesconsumptie dalen.

Waarom wint een vleesrijk dieet dan juist nú aan populariteit op platforms als TikTok en Instagram? Volgens socioloog Richard Twine draait het niet alleen om voeding, maar om identiteit. ‘Die opmars op sociale media is een manier om zich af te zetten tegen de norm,’ zegt hij. ‘Een bord vol vlees is geen maaltijdkeuze meer, maar een statement: een afwijzing van duurzaamheid, gezondheidsadviezen en het publieke idee van wat ‘gezond eten’ zou moeten zijn.’

Wat gebeurt er met het lichaam?

Maar wat gebeurt er in je lijf als je alleen vlees eet? De eerste veranderingen merk je in je spijsvertering. Veel mensen die het carnivoordieet volgen, zeggen zich minder opgeblazen te voelen, minder winderigheid te ervaren en gewicht te verliezen.

Leestip: Een eiwitdieet is populair, maar is het wel zo gezond?

Dat gewichtsverlies is eenvoudig te verklaren. Zodra koolhydraten uit je dieet verdwijnen, verbruikt je lichaam eerst de suikerreserves in je spieren en lever om energie te produceren. Daarbij komt water vrij. Het eerste gewichtsverlies bestaat dus vooral uit vocht, niet uit vet. Daarna schakelt het lichaam over op ketose: een toestand waarin vetten worden verbrand om energie te leveren. In die fase daalt ook het hongergevoel, omdat ketose de eetlust onderdrukt.

Het verminderde opgeblazen gevoel heeft waarschijnlijk een andere oorzaak: een gebrek aan vezels. Uit onderzoek uit 2022 blijkt dat een vezelarm dieet bij mensen met het prikkelbaredarmsyndroom kan zorgen voor minder buikpijn en winderigheid. Dat effect zegt dus meer over de afwezigheid van vezels dan over de vermeende voordelen van het carnivoordieet zelf.

De voordelen van vezels

Het weglaten van vezels uit je dieet heeft echter ook nadelen. Wie langere tijd geen vezels eet, kan er uiteindelijk intolerant voor worden. ‘Wanneer je daarna weer plantaardige producten eet, raakt je spijsvertering vaak geïrriteerd,’ legt voedingsdeskundige Emily Prpa uit. ‘Je mist dan de goede bacteriën die helpen om plantaardig voedsel te verteren.’

Niets missen van onze verhalen? Volg National Geographic op Google Discover en zie onze verhalen vaker terug in je Google-feed!

Vezels doen echter veel meer dan zorgen voor een soepele stoelgang: ze zijn essentieel voor de algehele gezondheid. ‘Vezels vormen een fundament van ons voedingspatroon,’ zegt Prpa. ‘Ze dragen bij aan een goede cognitieve gezondheid en verlagen het risico op hart- en vaatziekten, diabetes en bepaalde vormen van kanker.’ Een studie-analyse uit 2023 toonde zelfs aan dat een vezelrijk dieet de kans op verschillende soorten kanker met 22 procent vermindert.

Volgens Prpa heeft je mentale welzijn ook baat bij een vezelrijk dieet. ‘Het mediterrane dieet, dat rijk is aan vezels, wordt in verband gebracht met een positievere stemming en een lager risico op depressie.’ Uit een studie uit 2023 blijkt dat het de kans op depressie met zo’n negentien procent kan verkleinen.

Het dieet verhoogt de kans op hart- en vaatziekten

Cardiologen waarschuwen al langer voor het veelvuldig eten van rood en bewerkt vlees. Deze producten bevatten veel verzadigde vetten en cholesterol, wat kan leiden tot een verhoogd gehalte aan ‘slecht cholesterol’ (LDL) en tot hart- en vaatziekten. Uit een studie uit 2022 blijkt dat een hoge vleesconsumptie het risico op hart- en vaatziekten met twintig procent verhoogt, het risico op hartziekten zelfs met 53 procent, en de kans op een beroerte verdubbelt.

Leestip: Waarom ultrabewerkt voedsel je mentale gezondheid schaadt

Ook hier spelen vezels een belangrijke rol. ‘Vezels binden zich aan cholesterol in de darmen en verwijderen dat uit de bloedsomloop,’ legt Prpa uit. ‘Omdat LDL nauw samenhangt met hartziekten, moeten we de langetermijnrisico’s van een carnivoordieet echt serieus nemen.’

Volgens Prpa worden veel mensen aangetrokken door diëten omdat ze hopen hun spijsvertering te ‘resetten’ of snel van maagklachten af te komen. ‘Op korte termijn kan dat soms werken,’ zegt ze, ‘maar de gevolgen op lange termijn zijn veel minder voorspelbaar. Mijn zorg bij het carnivoordieet gaat niet over wat mensen wél eten, maar over wat ze missen. Zonder fruit, groenten en granen loop je essentiële vitaminen, mineralen en antioxidanten mis – met alle gevolgen van dien voor je gezondheid op de lange termijn.’

Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!