Panda’s zijn heel schattig om te zien, maar dat is niet de reden dat fotograaf Ami Vitale verliefd op ze werd. Doordat ze nieuwe manieren zocht om de iconische beren vast te leggen voor National Geographic, was dit een van de meest uitdagende projecten waar ze ooit aan had gewerkt.
Gedurende drie jaar bezocht Vitale meerdere pandareservaten van het China Conservation and Research Center for the Giant Panda, met name Wolong en Bifengxia.
“In dierentuinen lijken panda’s vermakelijke en sociale dieren en in strips zijn ze bijna clownesk. Maar in feite zijn reuzenpanda’sheel ongrijpbaar,” vertelt Vitale. In Wolong, waar panda’s in grote, afgesloten habitats leven, moest ze lang wachten om tussen het dichte bamboebos of boven in een boom een glimp van de dieren op te vangen.
Het is de bedoeling dat de panda’s die hier zijn geboren uiteindelijk in het wild worden uitgezet. Contact met mensen is dan ook strikt verboden. Hierdoor was het voor Vitale nog lastiger om dichtbij te komen. Om ze in hun afgesloten habitat te kunnen fotograferen, moest ze een pandapak met de geur van urine en ontlasting van panda’s aantrekken. Daarna was het van zonsopgang tot zonsondergang wachten op het juiste moment.
Door je zo te verkleden, is de kans groot dat de beren je niet voor een mens aanzien, maar voor een vreemd gevormde panda.
Beren-uitdagingen
Bifengxia is een fok- en onderzoekscentrum waar de hele dag liefhebbende verzorgers rondlopen. Er deden zich daardoor veel kansen voor om het samenspel tussen panda’s te fotograferen. De uitdaging hier bestond eerder uit de beschermende verzorgers die meer om het welzijn van hun protegés gaven dan om een mooi plaatje.
“Het was niet alleen een kwestie van toegang krijgen en vertrouwen winnen,” zegt Vitale. “Ik moest ook met wilde dieren kunnen werken. [Babypanda’s] zijn zwak en kwetsbaar. Na zes maanden hebben ze tanden en klauwen. Het zijn tenslotte beren,” aldus Vitale.
In het boek Panda Love: the Secret Lives of Pandas deelt Vitale enkele trucjes die ze tijdens het fotograferen heeft geleerd.
Wanneer er iets fotowaardigs gebeurt, moet je klaarstaan. Vitale herinnert zich dat ze twee saaie dagen en nachten heeft zitten wachten tot een panda in haar verblijf zou bevallen. Langzamerhand “zag ik dat ze zich iets anders ging gedragen, waarop ik me klaarmaakte. De baby floepte eruit en er klonk een schreeuw. Het gebeurde zo snel.”
“Binnen enkele seconde pakte Ming Ming het jong met haar bek op en keerde ze ons de rug toe.”
Tijdens het fotograferen van de dieren in deze fok- en rewilding-centra van het China Research and Conservation Center for the Giant Panda, heeft Vitale momenten beleefd die haar diep hebben geraakt. De geboorte van het jong van Ming Ming was er een van. “Toen ik aan het avontuur begon, had ik niet zo’n erge pandakoorts. Maar nu ik zoveel tijd met ze heb doorgebracht, begrijp ik de liefde die anderen koesteren.”
Verbondenheid
Tijdens het schrijven van het boek leerde Vitale ook dat de dieren niet alleen om hun schattige uiterlijk worden gewaardeerd, maar ook omdat ze associaties met de natuur oproepen.
“Wat mij echt inpakte, is dat je gaat beseffen dat ze ongelooflijke, mysterieuze en waardevolle dieren zijn,” zegt ze.
Wilde panda’s brengen het grootste deel van hun leven alleen door in de bergen van China. Ze komen alleen korte tijd bij elkaar om te paren en nakomelingen voort te brengen. Hun miljoenen jaren durende evolutie heeft geleid tot een dieet dat perfect aansluit op hun natuurlijke habitat: bamboe, veel bamboe. Hierdoor zijn ze zeer kwetsbaar voor habitatverlies.
Door hun afhankelijkheid van bamboe en gevoeligheid voor habitatverlies nam hun populatie af. In de jaren negentig van de vorige eeuw kwamen ze op de lijst van bedreigde soorten te staan, waarop de Chinezen bovenmenselijke inspanningen leverden om ze te redden. Sinds 2016 worden panda’s als ‘kwetsbaar’ beschouwd door de International Union for Conservation of Nature, een samenwerkingsverband dat de status van bedreigde dieren in kaart brengt. Dat is een verbetering ten opzichte van de vorige beoordeling. De habitat van de dieren wordt echter nog steeds bedreigd. Daarnaast is het fokken van deze van nature solitaire beren in gevangenschap uiterst gecompliceerd.
Vitale herinnert zich een moment op haar laatste dag, drie jaar na aanvang. Ze probeerde in Wolong een goed plaatje van een moederpanda en haar jong te schieten. “Het jong sliep de hele tijd of werd door de moeder afgeschermd. Ik dacht dat het avontuur daarmee was afgelopen. Maar net voordat ik vertrok, nam ze het jong in haar bek, liep ze de heuvel op, zette ze het jong op zijn poten en tilde ze het op alsof ze het aan me wilde laten zien. Daarna liep ze terug naar haar plek.”
Het kan toeval zijn geweest. Voor Vitale is het echter een voorbeeld van de emotionele en spirituele verbondenheid die panda’s oproepen in de harten van mensen. Als we ons bewust worden van deze verbondenheid, worden we volgens Vitale verliefd en hebben we de moed om op te treden namens alle dieren met wie we de aarde delen.
Vitale: “Door de natuur te redden, redden we onszelf.”
Lees ook: 'Pandagekte: een korte geschiedenis'
Lees ook: 'Pandaporno en andere wanhopige pogingen om deze zeldzame dieren te laten paren'
it verhaal werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
