Propagandakaarten werden onder meer gebruikt om het volk te overtuigen van de kwade bedoelingen van een vijand, of dat het conflict kon worden gewonnen en het de moeite waard was om daar offers voor te brengen.
De kaart hierboven, gemaakt in 1900, is daar een goed voorbeeld van. Rusland wordt afgebeeld als een octopus met tentakels die zich uitstrekken in alle richtingen, en waardoor Polen, Finland, Perzië en China worden gewurgd.
De Britse cartograaf Frederick Rose, die dit exemplaar maakte, was in zijn tijd misschien wel de bekendste producent van zogenaamde antropomorfische kaarten. Hoewel de octopus de hoofdrol speelt op deze kaart, worden ook veel andere landen afgebeeld als levende figuren.
Zeldzame kaarten
De propagandakaarten in de galerij hieronder zijn in vijftien jaar tijd verzameld door Philip Curtis en Jakob Søndergård Pedersen, die de kaarten bundelden voor een boek en tentoonstelling in Londen in 2016.
De kaarten die ze verzamelden verwijzen onder meer naar de Eerste en Tweede Wereldoorlog, de Boerenoorlog en de Russische Burgeroorlog. Van sommige kaarten bestaat mogelijk slechts één exemplaar.
Leestip: Deze eeuwenoude landkaarten tonen hoe men de wereld vroeger zag
Een van die mogelijk unieke stukken is een anti-bolsjewiekenkaart gemaakt in Bulgarije, waarop Sovjetsoldaten afschuwelijke misdaden begaan over heel Europa. ‘Dit gebeurt er als Europa bezwijkt aan het bolsjewisme,’ leest het bijschrift.
‘Dit zal geprint en verspreid zijn toen het Sovjetleger aan de grenzen van Bulgarije stond,’ zei Curtis in een radio-interview. ‘Dit zou je niet in je huis willen hebben als soldaten van het Rode Sovjetleger de deur intrappen. Je zou zonder twijfel ter dood veroordeeld worden. [Deze kaarten] zouden worden vernietigd. Hoe dit exemplaar aan dat lot is ontsnapt, weten we niet.’
Bekijk de unieke propagandakaarten in de galerij hieronder.
Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang de favoriete verhalen van de redactie wekelijks in je mail.
