Na de Eerste Kruistocht (1096-’99) kwam een groot deel van het Heilige Land in christelijke handen, maar het bleef onveilig voor reizigers. De ridderorde van de tempeliers werd opgericht om bescherming te bieden. Ook zouden de tempeliers deelnemen aan latere kruistochten. Al snel ontstonden er legenden over hun slagvelden, rijkdom en geheimen.

De roemrijke status van de tempeliers kwam op abrupte wijze tot een einde aan het begin van de veertiende eeuw, toen ze werden beschuldigd van ketterij en hun leiders op de brandstapel terechtkwamen. Wat ging hieraan vooraf?

De opkomst van de tempeliers

De reis naar het Heilige Land was er niet zonder gevaren. Pelgrims reisden vaak met geld, kostbare voorwerpen en geschenken zoals relikwieën en sieraden. Omdat ze in kleine groepen reisden, waren ze extra kwetsbaar voor rovers.

Leestip: Van gilde tot geheim genootschap: zo ontstond de vrijmetselarij

Om deze pelgrims te beschermen, richtte de Franse ridder Hugues de Payens de Orde van de Arme Ridders van Christus en de Tempel van Salomo op, kortweg de tempeliers. Hun naam was afgeleid van hun hoofdkwartier: een deel van de tempel van Salomo in Jeruzalem.

Payens en elke ridder die zich bij de tempeliers voegde, legde een eed van armoede af. Hun manier van leven was vergelijkbaar met die van monniken; ze gaven hun leven en bezit op voor het geloof. Bij de tempeliersorde zelf was echter geen gebrek aan financiële middelen. Er werd veel geld verdiend met donaties van edelen en betalingen voor bescherming.

Leestip: De prinses van de kruistochten: Anna Komnene

Na verloop van tijd groeide de orde uit tot een machtige organisatie en werden er verschillende commanderijen (vestigingen) gesticht, waaronder in Utrecht, Haarlem en Zwolle.

Ridders van het Heilige Land

Naast het beschermen van pelgrims vochten de tempeliers mee in de kruistochten tussen de elfde en dertiende eeuw. Ze lieten zich gelden in de Slag bij La Bocquée (1163) en behaalden een belangrijke overwinning op Saladin, de sultan van Egypte en Syrië, in 1177 bij Montgisard. Door hun militaire vaardigheden hadden ze veel invloed, maar hun successen gingen gepaard met hoogmoed.

Leestip: Zijn de illuminati werkelijk uit op een nieuwe wereldorde?

Vooral bij de Slag bij Hattin (1187), niet ver van het Meer van Tiberias, onderschatten de tempeliers hun tegenstander. Ze voerden een roekeloze aanval uit op Saladins leger, wat desastreuze gevolgen had. Van de 250 tempeliers die betrokken waren bij de aanval, werden er 230 gedood, wat een enorme klap was voor de orde.

Meer weten over de tempeliers? In de nieuwe Historia lees je nog veel meer over de geschiedenis van deze ridderorde. Bestel ’m hier.

Hoewel de Slag bij Hattin een flinke klap was voor het imago van de tempeliers, bleven ze actief in het Heilige Land. Ze vochten mee in andere conflicten en vestigden zich in kastelen en forten in Jeruzalem, Antiochië en Tripoli. Tot ver in de dertiende eeuw bleef hun invloed groot, maar dat veranderde toen de Franse koning Filips de Schone aan de macht kwam.

Het einde van de orde

Aanvankelijk was de relatie tussen de tempeliers en Filips de Schone nog betrekkelijk goed. De koning maakte gebruik van hun diensten. Maar Filips had aanzienlijke schulden geërfd van zijn voorgangers, en veel daarvan stonden open bij de tempeliers, die in feite fungeerden als een soort middeleeuwse bank.

Leestip: Werd er echt zo vaak gemarteld in de Middeleeuwen?

Na verloop van tijd zag Filips zijn kans schoon om zijn eigen belangen veilig te stellen. In 1307 liet hij honderden tempeliers arresteren en beschuldigde hen van ketterij en andere misdaden. De koning sloeg zo twee vliegen in één klap: hij was verlost van zijn schulden en ontnam de tempeliers hun politieke macht, waarmee hij zichzelf steviger in het zadel hielp.

Jacques de Molay, de laatste grootmeester van de tempeliers en te zien op de afbeelding bovenaan, werd na maanden van marteling ter dood veroordeeld. Op 18 maart 1314 stierf hij op de brandstapel. Zijn dood werd gezien als het symbolische einde van de tempeliersorde.

Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium én steun de missie van National Geographic. Word nu lid!