Farao Horemheb links is even groot afgebeeld als de god Horus hun status was gelijkwaardig Kalksteen 152 cm 18de dynastie 13191305 vC
Farao Horemheb (links) is even groot afgebeeld als de god Horus, hun status was gelijkwaardig. Kalksteen, 152 cm. 18de dynastie (1319-1305 v.C.).
Kunsthistorisches Museum, Wien

Lees meer over het Oude Egypte in National Geographic Historia editie 4

Een omvangrijk stelsel van goden en godinnen, vaak met complexe familiebanden, beheerste alle facetten van het leven in het oude Egypte. De goden leven in de hemel of in de onderwereld, maar openbaren zich ook in dieren, planten en natuurverschijnselen. En in de farao – mens en god tegelijk – die zijn onderdanen moet leiden om de kosmische orde te handhaven.

Egypte is een uitgestrekt land, en dat is te zien aan de religieuze tradities die van plaats tot plaats konden verschillen. Voor de Egyptenaren was dat echter geen bron van strijd; het hoogste doel was immers het bewaren van harmonie.

Na de schepping was die verstoord doordat de mens in opstand kwam tegen de zonnegod Atoem (een vorm van Re). Uit wraak werden de mensen sterfelijke wezens. Toch hopen zij hun plaats in de hemel terug te krijgen. Als ze mee mogen varen op de zonneboot, waarmee Re langs de hemel vaart, kunnen ze ’s ochtends herboren worden. Of ze krijgen, als ze dat verdienen, een plaats in het dodenrijk, waar Osiris heerst.

De godin Isis rouwt om de dood van haar man Osiris die door hun beider broer Seth werd vermoord Hout 405 cm Griekse periode ca 300200 vC
De godin Isis rouwt om de dood van haar man Osiris die door hun beider broer, Seth, werd vermoord. Hout, 40,5 cm. Griekse periode (ca. 300-200 v.C.)
Roemer- Und Pelizaeusmuseum, Hildesheim

Goden konden zich vestigen in tempels, beelden, dieren, bronnen en bomen door hun ziel vanuit de hemel naar die plaats te zenden. Daar konden ze worden vereerd, maar alleen priesters hadden toegang tot de tempels. De gewone Egyptenaren hadden soms een huisaltaar, met beeldjes van voorouders of goden, en vaak droegen ze amuletten met afbeeldingen of symbolen van goden. Zo levered iedereen een bijdrage aan het vereren van de goden. Mede daardoor werd hun macht versterkt en werd de kosmische orde in stand gehouden.

Het RMO toont vanaf 12 oktober 2018 t/m 31 maart 2019 ruim vijfhonderd objecten die een beeld geven van de omvangrijke Egyptische godenwereld aan de hand van vijf grote thema’s: de kosmos, de hemel, de aarde, de onderwereld en het eeuwige leven.

Er zijn stukken te zien van musea in onder meer Londen, Parijs, Wenen, Amsterdam, Hildesheim en Turijn. De tentoonstelling in Leiden is de grootste die ooit exclusief aan het Egyptische godenrijk is gewijd.

Lees ook: mummie onthult het allereerste Egyptische balsemings-recept

Lees ook: Deze tempel eert een uitzonderlijke Egyptische koningin

Dit artikel verscheen in National Geographic Historia editie 4