Dit artikel verscheen in National Geographic Historia editie 4, 2018

De ontelbare godheden van het Egyptische pantheon namen de vorm aan van alle dieren die in het Nijldal te vinden waren, van piepklein tot groot en imposant. Sommige soorten waren nuttig voor de mens, andere waren angstaanjagend.

Fantasiewezens

Het Egyptische pantheon kende vele goden met een fantasiegedaante. Hier zijn verschillende hybride godheden te zien. Sommige hebben een menselijk gezicht op het lichaam van een dier, zoals ook de beroemde Sfinx van Giza, met haar leeuwenlijf en menselijke hoofd, de de god Harmachis voorstelt. De mysterieuze Seth is een geval apart: het is niet duidelijk wat voor dier we in hem moeten zien.

SELKITDeze godin met een schorpioenenlijf liet mensen genezen van ademhalingsproblemen en giftige beten De waterschorpioen en de landschorpioen zijn verschijningsvormen van deze godheidBeeldje in het Louvre

Vliegende goden

In hun pantheon hadden de Egyptenaren een geprivilegieerde plek voor de roofvogels, vooral voor valken, maar ook wouwen. Hun roep werd beschouwd als de klaagzang van de godinnen Isis en Nephthys. Ook waren er aaseters, zoals de aasgier, en trekvogels, zoals de ibis.

NECHBET DE GIERENGODINMet haar gespreide vleugels werd de aasgiergodin beschouwd als de beschermster van de koningen van OpperEgyptePectoraal uit KV55 in de Vallei der Koningen Egyptisch Museum Caro

Watergodheden

De Nijl was een onuitputtelijke inspiratiebron voor de godheden uit het Egypte. Nederige diersoorten als vissen en kikkers speelden een rol, maar de Egyptenaren hadden een voorkeur voor imposantere en gevaarlijkere soorten waterdieren, zoals nijlpaarden en krokodillen.

KIKKERSDe Egyptenaren meenden dat kikkervisjes spontaan werden geboren Daardoor brachten ze kikkers in verband met hun ideen over eerdere levens en over transmutatieBeeldje van een kikker uit de predynastieke periode Neues Museum Berlijn

Kat- en hondachtigen

De lijst van katachtigen in de Egyptische religieuze kunst is erg uitgebreid. Hij omvat katten – die in verband worden gebracht met de verwoestende kracht van de farao in de oorlog, of met de god Re, zoals de Grote Kat van Re, die de angstaanjagende slang Apep doodt -, leeuwen, luipaarden en cheeta’s. Jakhalzen en honden werden al vroeg in verband gebracht met de necropolis. Men dacht dat ze de doden naar het hiernamaals begeleidden.

DE LEEUWIN SECHMETVolgens de legende begon Sechmet dochter van Re de mensheid uit te moorden Haar agressie moest worden beteugeld Ook wordt ze met de geneeskunst in verband gebrachtDit beeld komt uit de graftempel van Amenhotep III in WestThebeMuseum of Fine Arts Boston

Gehoornde godheden

Het Egyptische pantheon kende een veelheid aan gehoornde dieren. Al vanaf de vroegste tijden was de stier nauw verbonden met de farao's, terwijl koeien, die werden gezien als voedstergodinnen, met het moederschap werden geassocieerd. Rammen stonden voor de regenererende kracht van water.

DE RAM VAN AMONDit kalksteenrelif staat mogelijk voor de aardse verschijningsvorm van de Thebaanse god Amon Het wordt gedateerd tussen de Late en de Ptolemesche periodeMetropolitan Museum New York

Lees het hele artikel in National Geographic Historia editie 4, 2018