1. Aan deze man dank jij (en bijna iedereen die je kent) je leven
De temperatuur in de onderzeeër is tot het kookpunt gestegen. Het airconditioningsysteem is defect en het schip kan niet naar het oppervlak komen zonder zich bloot te moeten geven. De kapitein voelt zich gevonnist. Vadim Orlov, een aanwezige inlichtingenmedewerker, herinnert zich een bijzonder hevige explosie: “De Amerikanen raakten ons met iets dat sterker was dan de granaten – waarschijnlijk met een dieptebom,” schreef hij later. “We dachten ‘Dit is het einde’.” Op dat moment schreeuwde de Russische kapitein volgens hem: “Misschien is de oorlog daar al begonnen... We sturen ze nu de lucht in! We zullen sterven, maar we zullen ze allemaal laten verzuipen – we zullen niet de schande van de vloot worden.”
Als Savitsky zijn torpedo had gelanceerd en een Amerikaanse torpedojager of een vliegdekschip aan flarden had geschoten, zouden de Amerikanen waarschijnlijk hebben gereageerd met nucleaire dieptebommen. “Daarmee”, schreef de Russische archivaris Svetlana Savranskaya in een groots understatement, “zou een reeks van onbedoelde ontwikkelingen in gang kunnen zijn gezet, die catastrofale gevolgen zouden kunnen hebben gehad.”
Dat gebeurde echter niet, want op dat moment verscheen Vasili Alexandrovich Arkhipov ten tonele.
2. Deze hartverscheurende foto toont de verontrustende realiteit
Justin Hofman leidde een expeditie op Borneo toen een aantal groepsleden op het laatste moment besloten te gaan snorkelen bij de plaats Sumbawa Besar. “Het rif was eigenlijk in een verrassend goede conditie. Er zaten geen grote vissen, maar het koraal zag er gezond uit,” vertelt Hofman. “Nadat we een uurtje hadden rondgedobberd, begon het tij te keren. Mijn goede vriend Richard White, een expert in het spotten van dieren in het wild, zag dit kleine zeepaardje vlak bij de oppervlakte drijven.”
Zeepaardjes liften mee met oceaanstromingen door zich met hun staart vast te houden aan drijvende objecten. In eerste instantie keken de snorkelaars geamuseerd toe hoe het diertje zich vasthield aan stukjes zeegras die door het getij waren meegenomen. Maar dat sloeg om in woede toen ze steeds meer plastic en ander onnatuurlijk afval zagen langsdrijven. Ondanks het feit dat hij door de aanwakkerende wind vervuild water binnenkreeg via zijn snorkel, en dat zowel de camera als het zeepaardje op de golven heen en weer begonnen te dansen, bleef Hofman in de buurt en nam onder meer deze foto.
3. Dramatische video toont dodelijke tsunami in Groenland
Op de video uit Groenland is te zien hoe een krachtige tsunami bewoond gebied aan de westkust van het eiland treft. Na de ramp van afgelopen zaterdagmiddag in de omgeving van het afgelegen stadje Nuugaatsiaq worden vier mensen vermist; tientallen mensen raakten gewond en elf huizen werden weggespoeld.
De video, die door Groenlandse nieuwsmedia werd uitgezonden, laat zien hoe een kolkende grijze vloedgolf de rotskust overstroomt. Boten en wrakstukken worden door de kracht van het water landinwaarts gespoeld. Uit het gebied, waar volgens de meest recente volkstelling slechts 84 mensen wonen, zijn 39 bewoners geëvacueerd.
4. Dit Spaanse gehucht wordt nieuw decor van Game of Thrones
Als je ‘Barrika’ intikt op Google, brengen de resultaten je al helemaal in een Game of Thrones-sfeertje: apocalyptische landschappen vol vervaarlijke rotsen en dreigende hemels verschijnen op je scherm. Geen wonder dat dit stadje in het Spaanse Baskenland, vlak boven Bilbao, gekozen is als decor voor de laatste avonturen van Daenerys en haar draken. De hele cast zal zich in oktober naar Muriola Beach (een naaktstrand ten noorden van het stadje) begeven voor de opnamen van het zevende seizoen, bevestigde Roberto Muñoz, burgemeester van het stadje, in de Spaanse krant El Correo.
5. Dit is het minst bezochte land van Europa
Volgens de Wereldtoerismeorganisatie van de Verenigde Naties (Unwto) trekt Europa meer internationale toeristen dan welke regio in de wereld dan ook. Het oude continent werd vorig jaar bezocht door het verbluffende aantal van 616 miljoen mensen, die voor de lastige keuze stonden te kiezen uit ontelbare bestemmingen met een fascinerende geschiedenis, creatieve inwoners en prachtige landschappen. Frankrijk verlokte verreweg de meeste reizigers, maar welk land komt op de laatste plaats?
6. Diep in deze bossen leeft men bewust primitief
In 2007 wandelden een man en een vrouw samen met wat vrienden door de bossen van North Carolina en besloten een kamp op te slaan. Dat kamp veranderde allengs in hun woonplaats en vervolgens in een commune.
Zo luidt de ontstaansgeschiedenis van Wild Roots, een commune in de bossen bij Hot Springs, North Carolina, die op basis van enkele eenvoudige principes werd opgericht: een vrij leven zonder verspilling, en met de bereidheid om te blijven leren. Op een stuk grond van zo’n twaalf hectare maakte de groep gebruik van wat zij ‘aardvaardigheden’ noemen om zich te voeden en te wassen – en om te overleven. Waar ze de kennis hebben, bouwen ze dingen zelf; waar ze die niet hebben, laten ze zich onderwijzen door het bos.
7. Geofferde Incakinderen hadden veel drugs gebruikt
Drie Incamummies die werden ontdekt onder de hoge top van de vulkaan Llullaillaco in Argentinië zijn dusdanig goed bewaard gebleven dat ze de slachtoffers van het oeroude ritueel capacocha een menselijk gezicht kunnen geven.
Uit tests op de lichamen van de 13-jarige ‘Maagd van Llullaillaco’ en haar jongere metgezellen, de ‘Jongen van Llullaillaco’ en het ‘Bliksemmeisje’, is nu gebleken dat geestverruimende substanties een rol speelden in hun dood en in de reeks ceremoniën waarmee ze een jaar lang op hun laatste uren werden voorbereid.
Uit biochemische tests op het haar van de Maagd konden de onderzoekers aflezen wat zij gedurende de laatste twee jaar van haar leven had gegeten en gedronken. De resultaten lijken aan te sluiten op historische verslagen over de uitverkiezing van een select groepje kinderen voor deelname aan een jaar vol heilige ceremoniën, die uitmondde in hun dood. In het haar van de slachtoffers bleven veranderingen in de consumptie van voedsel, coca en alcohol achter.
8. Catalina, het mysterieuze meisje dat in ondergronds Boekarest leefde
Fotograaf en antropoloog Massimo Branca ontmoette Catalina voor het eerst in 2013, toen ze 17 jaar oud was. “Haar grote zwarte ogen werden mysterieuzer hoe langer ik ernaar keek,” zegt hij. “Het duurde even voor ik echt begreep wat ze allemaal had doorstaan in haar korte leven.”
Catalina leefde indertijd met een groep daklozen rond en onder Gara de Nord, het belangrijkste treinstation in Boekarest. Ze was als baby achtergelaten bij een ziekenhuis. Tot haar zesde verbleef ze in weeshuizen, daarna moest ze terug naar haar familie, waar ze wegliep op haar twaalfde. Op haar dertiende injecteerde ze zich voor het eerst met verdovende middelen.
Branca fotografeerde Catalina’s leven als deel van een groter project ‘Inside Outside Under Bucharest’, waarmee hij de levens van mensen die in tunnels onder de stad wonen documenteert. De warme, krappe en vochtige tunnels werden gebouwd door voormalig dictator Nicolae Ceausescu, die er een centraal verwarmingssysteem wilde aanleggen. Nu is het een thuis van verschillende generaties straatkinderen en volwassenen die er komen via gaten in de grond.
9. Een uitgehongerde ijsbeer en een machteloze fotografe
Voor iemand die van dieren en de natuur houdt, is er niets erger dan een dier te zien lijden. Daarom vond ik het zo moeilijk om foto's te maken van deze ijsbeer in nood, terwijl ik hem niet kon helpen.
Door zijn verzwakte spieren, die aangetast waren door extreme ondervoeding, kon hij nauwelijks op zijn poten blijven staan. Zelfs al had ik hem het handjevol noten gegeven dat ik in mijn rugzak had, dan nog was het duidelijk dat zijn overlevingskansen minimaal waren, zonder zee-ijs waarvandaan hij kon jagen.
Toen hij richting het verlaten visserskamp strompelde waar wij onze observaties deden, had hij duidelijk pijn. Hij vond wat afval en ik wilde dat ik iets anders had om hem te eten te geven. Hij kauwde op een stuk verbrand schuim van het zadel van een sneeuwscooter dat hij in de vuilnisbak vond. Ik moest vechten tegen mijn kwaadheid en verdriet toen ik zag hoe dit ooit majestueuze dier nu in het afval op zoek moest naar voedsel.
We hebben kritiek gekregen omdat we niet meer voor de ijsbeer deden, maar we waren te ver van de bewoonde wereld om hulp te kunnen regelen. Het was gekkenwerk geweest om zelf in de buurt van dit verhongerende roofdier te komen, al helemaal omdat we geen wapen bij ons hadden.
Ik deed uiteindelijk het enige dat in mijn macht lag: ik gebruikte mijn camera om ervoor te zorgen dat de hele wereld deelgenoot werd van deze tragedie.
10. Vrouw uit de bronstijd leidde een verrassend modern leven
Hoewel ze bijna 3500 jaar geleden stierf, vertelt het ‘Meisje van Egtved’ een verrassend modern verhaal.
Uit een nieuwe analyse van de beroemde vondst uit de bronstijd, die in 1921 in de buurt van het stadje Egtved in Denemarken werd gedaan, blijkt dat ze ergens anders was geboren en tijdens haar leven over grote afstanden reisde.
Het Meisje van Egtved was dus allesbehalve een huismus en getuigt van een mobiliteit die kosmopolitisch aandoet.
“We hebben tegenwoordig van onszelf het beeld dat we zeer vergevorderd zijn, alsof globalisering een nieuw verschijnsel is,” zegt Karin Frei, archeologe van het Deense Nationalmuseet en hoofdauteur van de nieuwe studie, die deze week in het vakbladScientific Reports verscheen. “Maar hoe meer we naar de prehistorie kijken, des te beter zien we dat er op sommige plekken al wereldburgers waren.”
