Nepfoto’s worden met de dag realistischer en tegenwoordig draai je zo een kunstmatige of gemanipuleerde afbeelding in elkaar. Het goede nieuws is dat mensen beschikken over een natuurlijk instinct om die nepfoto’s te herkennen, zegt Siwei Lyu, professor Computer Science and Engineering aan de University at Buffalo (VS). Pik jij het AI-jachtluipaard eruit?
Lyu hoort tot een groep wetenschappers die AI (artificial intelligence of kunstmatige intelligentie) bevecht met AI: de beste manier om een algoritme te leren om gekunstelde afbeeldingen te herkennen, is door het te laten zien hoe mensen dit doen, zo ontdekte ze. Toch zijn we niet bij voorbaat kansloos om nepfoto’s eruit te pikken. We kunnen rekenen op ons instinct om fouten te spotten. Hoe? Dat legt Lyu hieronder uit.
Tip 1: neem de tijd
We worden de hele dag overspoeld met informatie en hebben slechts dertien milliseconden nodig om een afbeelding te verwerken. Dat is voldoende tijd om te analyseren wát er wordt afgebeeld, maar niet om te verwerken of het klopt wat je ziet. ‘Neem de volgende keer even de tijd als je op iets interessants of grappigs stuit,’ zegt Lyu.
Leestip: Sommige van deze gezichten zijn door AI gegenereerd. Zie jij welke?
AI-programma’s maken realistische afbeeldingen door een grote hoeveelheid echte foto’s te analyseren. Hun achilleshiel is dat ze alleen kennen wat ze hebben gezien en niet goed weten waaraan ze aandacht moeten besteden, zegt Lyu. Mensen in deepfakevideo’s knipperen bijvoorbeeld vrijwel nooit met hun ogen, omdat AI vaak getraind is met beelden van mensen met geopende ogen.
Tip 2: bekijk handen en ogen
Als er een persoon op een afbeelding staat, raadt Lyu aan te kijken naar de handen en ogen. AI-programma’s zijn nog niet zo goed in het genereren van realistische handen. Soms hebben ze zes vingers, of vingers die allemaal even lang zijn of in een rare positie staan.
Een tijdje geleden was het internet in de ban van een AI-gegenereerde afbeelding van paus Franciscus in een jas van modemerk Balenciaga. Als je goed kijkt naar de hand waarmee hij zijn koffiebeker vasthoudt, zie je dat het er onnatuurlijk uitziet.
Leestip: Welke van deze 3 spinnen is de giftige zwarte weduwe?
Waarom de ogen? Pupillen zijn bij mensen vrijwel altijd rond, maar AI plaatst soms vreemde schaduwvormen midden in het oog. Lichtreflecties zouden altijd bij beide ogen op dezelfde plek moeten zitten, maar ook hier heeft AI soms moeite mee.
Tip 3: let op schaduwen
AI worstelt geregeld met natuurwetten. Zo blijkt het nabootsen van licht en schaduwen lastig. Met name als er een raam of reflecterend oppervlak in de foto is te zien, zie je vaak licht en schaduwen op plekken waar dit niet hoort. In veel kunstmatige beelden tref je bovendien een onnatuurlijke gladheid op plekken waar textuur logischer is.
Leestip: Eeuwenoude boekrol uit Herculaneum ontcijferd door AI. Wat staat erin?
Tip 4: tools om fakes te detecteren
Er zijn bedrijven die afbeeldingen verifiëren, maar daar hangt een prijskaartje aan. Zolang de ontwikkeling van AI doorzet, hebben we volgens Lyu ook laagdrempeligere programma’s en tools nodig om AI-content te detecteren. Met zijn team ontwikkelt hij een gratis programma: de DeepFake-o-meter.
Welke jachtluipaard is nep?
Pikte jij de nepfoto eruit? De afbeelding hieronder is nep. De foto is gegenereerd door het programma DALL·E 2. De andere twee foto’s werden door Frans Lanting gemaakt in Namibië.
Droom jij ervan om je eigen fotoreportage te maken? Of wil je beter leren fotograferen? Meld je dan nu aan voor de Masterclass Fotografie van National Geographic!
