In Duitsland is een fossiel van een nieuwe mensachtige gevonden in de buurt van het huidige Hammerschmiede in de deelstaat Beieren. Het mensaapje leefde in het Mioceen, zo’n elf miljoen jaar geleden, en moet ongeveer zo groot als een kleuter zijn geweest. Daarmee is Buronius manfredschmidi de kleinste mensachtige ooit gevonden, zo stellen onderzoekers in een artikel dat in juni 2024 werd gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift PLOS ONE.

De kleinste mensaap ooit gevonden

Dat Buronius zo klein was, maken de onderzoekers op uit de vondst van twee van zijn fossiele tanden en een fossiele knieschijf. Die laatste suggereert dat het aapje, dat naar verwachting een kleine tien kilo woog, een uitstekende klimmer moet zijn geweest.

Wat de vondst bovendien interessant maakt, is dat de onderzoekers vermoeden dat Buronius zijn habitat met een andere, veel grotere mensachtige moet hebben gedeeld. Danuvius guggenmosi zou tussen de twintig en dertig kilo hebben gewogen – ruim het dubbele van de nieuw ontdekte soort dus. Het is voor het eerst dat er in het Europa van tien miljoen jaar geleden meer dan één mensachtige in hetzelfde leefgebied is geïdentificeerd.

Buronius was niet alleen

In de afgelopen decennia is de diversiteit aan bekende Europese mensachtigen uit het Midden- en Laat-Mioceen enorm toegenomen. Maar hoewel er in Afrika in het Mioceen geregeld verschillende mensachtigen in hetzelfde leefgebied zijn waargenomen, is dat in Europa nooit eerder gebeurd.

Het voorkomen van verschillende verwante soorten in dezelfde habitat wordt in de biologie ook wel sympatrie genoemd. Sympatrie is alleen houdbaar wanneer deze organismen elkaar niet beconcurreren, bijvoorbeeld omdat ze verschillende ecologische niches invullen.

Tekst loopt door onder de afbeelding.

tanden van buronius, een nieuw ontdekte mensaap uit duitsland
Böhme et al., 2024, PLOS ONE, CC-BY 4.0
De twee fossiele tanden van Buronius manfredschmidi. Bovenste rij: een linker bovenmolaar. Onderste rij: een linker onderpremolaar.

De meeste van de bekende Europese mensapen waren frugivoren (een dier dat voornamelijk vruchten eet) in de breedste zin van het woord: zo waren er mensapen die zacht fruit aten, zoals de huidige chimpansee en de nieuw ontdekte Buronius, en ook die harder en taaier fruit konden verteren, zoals de huidige orang-oetan en Danuvius. Zo leefde Buronius waarschijnlijk in boomtoppen en at hij zacht fruit en bladeren, terwijl Danuvius op de grond naar hardere vruchten zocht.

Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief van National Geographic en ontvang de favoriete verhalen van de redactie wekelijks in je mail.