Op 14 november, Wereld Diabetes Dag, wordt wereldwijd stilgestaan bij de ruim 830 miljoen mensen die leven met diabetes – onder wie 1,2 miljoen Nederlanders. Volgens het Diabetesfonds kan dat aantal in 2040 zijn opgelopen tot 1,5 miljoen. Ook in België zal het aantal ziektegevallen naar verwachting toenemen. Genezen is nog niet mogelijk, maar vooral bij diabetes type 2 kan een gezondere levensstijl het verloop van de ziekte aanzienlijk afremmen – vaak met zichtbaar effect binnen korte tijd.

Een ingrijpende diagnose

Van de 1,2 miljoen Nederlanders met diabetes lijdt het overgrote deel – 1,1 miljoen – aan diabetes type 2. Voorheen stond dit bekend als ouderdomssuiker, maar ook steeds meer jonge mensen krijgen ermee te maken. Het goede nieuws is dat wetenschappers steeds beter begrijpen hoe de ziekte vroegtijdig kan worden opgespoord – en wat vervolgens de beste aanpak is. Daardoor is remissie steeds vaker mogelijk.

Hoe ontstaat diabetes type 2?

Diabetes type 2 ontstaat door insulineresistentie of problemen met de insulineproductie. Insuline is een hormoon dat door de alvleesklier wordt afgegeven bij het afbreken van voedsel tot glucose. Het helpt glucose uit het bloed te halen en naar de lichaamscellen te transporteren. Zo krijgt het lichaam energie en ontvangen de organen de noodzakelijke voedingsstoffen.

Wanneer cellen resistent worden tegen insuline – of wanneer de alvleesklier niet genoeg insuline produceert – blijft er te veel glucose in het bloed. Dit kan organen en bloedvaten beschadigen.

Wat helpt om diabetes type 2 te remmen?

Gecontroleerd gewichtsverlies is de effectiefste manier om diabetes type 2 tegen te gaan. ‘Dat komt omdat insulineresistentie sterk samenhangt met visceraal vet, het vet rond organen zoals de lever en darmen,’ zegt O. Kenrik Duru, hoogleraar geneeskunde aan University of California in Los Angeles (VS). Zeven procent gewichtsverlies verbetert de insulinegevoeligheid al met 57 procent, blijkt uit onderzoek.

Wil je niets missen van onze verhalen? Volg National Geographic op Google Discover en zie onze verhalen vaker terug in je Google-feed!

Sporten helpt bij het afvallen, maar biedt ook nog een ander belangrijk voordeel. ‘Beweging versterkt de spieren, waardoor ze makkelijker glucose uit het bloed kunnen opnemen,’ zegt Elizabeth Vaughan, universitair hoofddocent aan de University of Texas Medical Branch (VS). ‘Sterkere spieren betekenen een hogere insulinegevoeligheid.’

Dieet en een gezonde levensstijl

‘Bij de behandeling van diabetes is het belangrijk om bloedsuikerpieken te voorkomen en de spijsvertering te vertragen,’ zegt Vaughan. Dat betekent dat je geraffineerde granen zoals wit brood, witte rijst en pasta beter kunt mijden. ‘Voedsel met toegevoegde suikers kun je het beste helemaal schrappen om je bloedsuikerspiegel stabiel te houden.’

Leestip: Steeds meer jonge mensen krijgen darmkanker. Hoe komt dat?

Vezels en eiwitten zijn daarentegen juist belangrijk om aan je dieet toe te voegen. Ze vertragen de opname van glucose en zorgen voor een langer verzadigd gevoel. Eiwitten helpen bovendien bij de opbouw van spiermassa. ‘En vergeet niet om voldoende water te drinken,’ adviseert Vaughan. ‘Dat helpt de nieren om overtollig suiker af te voeren.’

Naast voeding spelen ook je dagelijkse gewoonten een grote rol bij het terugdringen van diabetes type 2. ‘Net als een ongezond dieet kunnen korte nachten en hoge stressniveaus je bloedsuikerspiegel laten stijgen.’

Hoe lang duurt het voordat remissie begint?

Diabetes is pas in remissie als je bloedsuiker drie maanden lang op een acceptabel niveau blijft zonder medicatie. Dit kan snel gaan, vooral als je gewicht verliest: tachtig procent van de patiënten bereikt remissie binnen twee jaar.

Het is belangrijk om daarna een gezonde levensstijl te blijven volgen, want de ziekte kan terugkomen bij gewichtstoename of slechte eetgewoonten. Experts benadrukken dat, hoewel remissie bij diabetes type 2 goed mogelijk is, preventie altijd het beste medicijn blijft.

Meer ontdekken? Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium en steun onze missie. Word vandaag nog lid!