Tegen het jaar 2100 zullen de oceanen zoals we die nu kennen waarschijnlijk een andere kleur hebben aangenomen.
Dat is de conclusie van een onderzoek dat afgelopen maandag is verschenen in het tijdschrift Nature Communications. In de nieuwe studie wordt een computermodel beschreven dat laat zien hoe de aanhoudende opwarming van de oceanen het fytoplankton zal beïnvloeden. Bij een ‘business-as-usual’-scenario waarin de uitstoot van broeikasgassen niet wordt teruggedrongen, zullen de blauwste gedeelten van de subtropische zeeën nóg blauwer worden, terwijl groene gedeelten, nabij de evenaar en de polen, juist groener zullen worden.
De veranderende kleuren zijn niet alleen maar een vreemd verschijnsel, maar volgens de auteurs van het nieuwe onderzoek een signaal dat de aarde opwarmt als gevolg van klimaatverandering en dat de wereld drastisch veranderingen zal ondergaan.
Kleurmetingen
Het is algemeen bekend dat zeewater door seizoensgebonden veranderingen geregeld van kleur kan veranderen, maar door de opwarming van de wereldzeeën zou een waarnemer vanuit de ruimte het mozaïek van blauwe en groene tinten in het zeewater voorgoed zien veranderen. (Lees ook waarom deze bevroren waterval op de Zuidpool rood kleurt)
Zonlicht dringt tot een diepte van zo’n 180 meter onder het zeeoppervlak door. Alles daaronder is gehuld in duisternis. Erboven zijn de meeste watermoleculen in staat om bijna alle kleuren van het licht te absorberen. Alleen de blauwe kleur wordt weerkaatst.
Organisch materiaal dat in het oppervlaktewater van de wereldzeeën ronddrijft, waaronder fytoplankton, doet het zeewater van kleur veranderen. Veel fytoplankton bevat chlorofyl (bladgroen), een pigment dat planten helpt zonlicht te absorberen voor het aanmaken van voedingsstoffen. Terwijl de oceanen opwarmen, zullen zeestromingen onregelmatiger worden en er meer gescheiden lagen in de waterkolom ontstaan, waardoor warme en koude regio’s minder goed worden gemengd. De wereldzeeën bevatten vele duizenden soorten fytoplankton, die specifiek zijn aangepast aan warm of koud zeewater. Terwijl de oceanen blijven opwarmen, zullen sommige soorten waarschijnlijk afsterven. Andere zullen juist gedijen en weer andere zullen zich naar andere regio’s verplaatsen.
Maar veranderingen in het fytoplankton als gevolg van de opwarming van de aarde kunnen niet alleen worden afgeleid uit chlorofyl. Natuurlijke weerepisoden als El Niño’s en La Niña’s hebben invloed op de concentraties fytoplankton in een bepaald gebied.
Het onderzoeksteam maakte gebruik van satellietopnamen om het gereflecteerde licht als geheel te analyseren.
Volgens Stephanie Dutkiewicz, hoofdauteur van de nieuwe studie, is hetzelfde computermodel al eerder gebruikt om te bestuderen hoe de opwarming van de wereldzeeën het gedrag van fytoplankton zal beïnvloeden. Het model houdt rekening met de levenscyclussen van fytoplankton en met natuurlijke oceaanstromingen. Met behulp van hetzelfde model kunnen ze nu inschatten hoeveel organismen in een bepaald gebied aanwezig zijn en hoeveel licht daardoor zou worden weerkaatst.
Ze komen tot de slotsom dat tegen het jaar 2100 de helft van de wereldzeeën blauwere en groenere tinten zal hebben aangenomen.
Business-as-usual
“Wat zo bijzonder was aan het toegepaste model, was dat de subtiele veranderingen in tinten als een vroeg waarschuwingssignaal voor opwarming fungeerde,” zegt Dutkiewicz. “Fytoplankton staat aan de basis van de hele mariene voedselketen. Alles in de oceanen is afhankelijk van fytoplankton. De gevolgen zullen dus in de hele voedselketen te zien zijn.”
De voorspellingen van de onderzoekers waren gebaseerd op de waarschijnlijkheid dat de wereld in 2100 inmiddels drie graden warmer zal zijn. Vorig jaar november schatte de Wereldmeteorologische Organisatie van de VN (WMO) dat de aarde tegen het einde van deze eeuw ergens tussen de drie en vijf graden zal zijn opgewarmd.
Volgens Dutkiewicz berust haar model op een “veel warmere wereld.” Maar als er duidelijke maatregelen worden genomen, zal de kleur van de oceanen waarschijnlijk niet veranderen.
Zulke maatregelen zouden ook moeten behelzen dat de uitstoot van broeikasgassen als gevolg van het verbruik van fossiele brandstoffen aanzienlijk wordt teruggedrongen.
Lees verder op natgeo.nl/klimaatverandering
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
