Een verhuizing verandert meer dan alleen je omgeving. Ghanese migranten die van het platteland naar de stad trekken, ondergaan een grote verandering in hun darmflora – met duidelijke gevolgen voor hun gezondheid.

Van het platteland naar de stad

Dat blijkt uit recent onderzoek van het Amsterdam UMC, in samenwerking met de University of Ghana en Kwame Nkrumah University of Science & Technology (KNUST). De resultaten zijn deze maand gepubliceerd in het vakblad Gut Microbes.

‘De afgelopen decennia is het aantal migranten van Sub-Sahara Afrikaanse afkomst naar Europa flink toegenomen,’ vertelt arts-onderzoeker Barbara Verhaar van Amsterdam UMC. ‘We zagen dat zij na hun migratie vatbaarder werden voor bepaalde ziektes, zoals diabetes.’

Leestip: Naast bacteriën spelen ook schimmels een belangrijke rol in de darmflora

‘Maar hoe dat precies komt, dat wisten we nog niet,’ voegt Verhaar toe. ‘Daarom zijn we deze studie gestart.’

Het effect van migreren

Samen met haar collega’s volgde ze meer dan 1.100 mensen: plattelandsbewoners in Ghana, stedelingen in Ghana én Ghanese migranten in Amsterdam. En wat bleek? De samenstelling van de darmflora veranderde sterk zodra mensen verhuisden van het platteland naar een meer stedelijke, westerse omgeving.

Verhaar: ‘Aan de hand van de ontlastingsmonsters konden we verrassend goed inschatten waar iemand woonde, puur op basis van de aanwezige bacteriën. Dat was al een interessante vondst – maar nog opvallender was dat deze veranderingen in de darmflora samenhingen met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten en diabetes type 2.’

Dieet en darmflora

Deze verandering in de darmflora bleek grotendeels verklaard te worden door een verandering in het dieet. ‘Ghanese migranten in Europe eten meer vet, zout en eiwitten dan ze oorspronkelijk gewend zijn,’ legt Verhaar uit. ‘Deze macronutriënten komen namelijk veel meer voor in een westers dieet, en passen de diversiteit van hun microbioom flink aan.’

Leestip: Steeds meer jonge mensen krijgen darmkanker. Hoe komt dat?

Zo troffen de onderzoekers in de darmflora van Ghanese plattelandsbewoners nog volop bacteriën aan uit de familie Lactobacillaceae, die bekendstaan als gezonde bacteriën. Maar bij migranten in Amsterdam waren die vrijwel compleet verdwenen. Daarentegen zagen ze juist een toename van andere bacteriesoorten.

Westers en Afrikaans dieet

Het onderzoek van Amsterdam UMC vertoont overeenkomsten met recent onderzoek van het Radboudumc en KCMC University in Tanzania. Daaruit bleek dat de overstap van een Afrikaans naar een westers dieet al binnen twee weken een merkbaar negatief effect heeft op het immuunsysteem en de stofwisseling.

Leestip: Wat kun je het beste eten als je ziek bent?

De deelnemers die het westerse dieet volgden, vertoonden hogere ontstekingswaarden en een verminderde afweer tegen ziekteverwekkers. Het Afrikaanse dieet – rijk aan groenten, vezels en gefermenteerde producten – liet daarentegen juist positieve gezondheidseffecten zien.

Voeding en educatie

Wat Verhaar vooral met dit onderzoek wil onderstrepen, is dat we zelf grote invloed hebben op het creëren van een evenwichtig darmflora. ‘Als mensen minder bewerkte producten eten en meer groenten en fruit, kan het microbioom weer verschuiven richting een gezonder patroon,’ legt ze uit.

Ook benadrukt ze dat de resultaten breder relevant zijn dan alleen voor de onderzochte groep. ‘De voedingsuitdagingen die we zagen, spelen op veel meer plekken in de samenleving. Ik denk dat er op het gebied van voedingseducatie nog veel winst te behalen valt.’

Krijg onbeperkt toegang tot National Geographic Premium én steun de missie van National Geographic. Word nu lid!