Luchtvervuiling zou zware schade aan onze geestelijke gezondheid kunnen toebrengen. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is er een verband tussen luchtvervuiling en ziekten als longkanker en beroerten, maar uit nieuw onderzoek blijkt dat regio’s waar de luchtvervuiling hoog is, zich ook meer geestelijke aandoeningen als bipolaire stoornis en depressie voordoen.
In de VS keken wetenschappers naar de county’s waar de luchtvervuiling volgens metingen van de Environmental Protection Agency (EPA) het hoogst was, en in die gebieden zagen ze vergeleken met het nationale gemiddelde een verhoging van 27 procent in het aantal gevallen van bipolaire stoornis en 6 procent in dat van depressie.
Geneticus Andrey Rzhetsky van de University of Chicago, een van de auteurs van het nieuwe onderzoek, wijst erop dat de studie niet definitief bewijst dat luchtvervuiling psychische stoornissen veroorzaakt, maar wel laat zien in welke gebieden iemand een iets hoger risico op zulke aandoeningen loopt.
Soortgelijke studies die in Londen, China en Zuid-Korea zijn verricht, hebben eveneens een verband tussen vervuilde plekken en een slechte geestelijke gezondheid kunnen aantonen.
Volgens Rzhetsky blijkt uit het nieuwe onderzoek dat inwoners in gebieden waar de lucht vervuild is, meer last hebben van geestelijke stoornissen.
Vervuiling in kaart
De onderzoekers keken naar gegevens uit de VS en Denemarken om het verband te kunnen aantonen. In de VS onderzochten ze elf jaar aan gegevens over de zorgverzekering van 151 miljoen mensen die vergoedingen aanvroegen voor vier geestelijke aandoeningen: bipolaire stoornis, zware depressie, persoonlijkheidsstoornis en schizofrenie. Ook keken ze naar gegevens over epilepsie en de Ziekte van Parkinson.
Vervolgens bestudeerden ze de EPA-metingen van de lucht-, water- en bodemkwaliteit per county en keken ze of de verzekeringsclaims en de zwaarste gevallen van luchtvervuiling op elkaar aansloten. De duidelijkste correlatie bleek die tussen luchtvervuiling en bipolaire stoornis te zijn. (Hoe is het om in ’s werelds smerigste stad te wonen?)
Om hun bevindingen in de VS te onderbouwen werkten de onderzoekers samen met Deense wetenschappers om ook de invloed van luchtvervuiling in Denemarken te meten. In tegenstelling tot die van de VS berustten de Deense gegevens niet op regionale verschillen, maar gaven ze aan in welke mate iemand in zijn jeugd aan luchtvervuiling was blootgesteld. Net als in de VS bleek er een verband te bestaan tussen luchtvervuiling en een hoger aantal gevallen van bipolaire stoornis en depressie.
“De resultaten onderbouwen bewijzen uit eerdere studies dat er mogelijk een verband bestaat tussen luchtvervuiling en psychische aandoeningen,” zegt Ioannis Bakolis, een epidemioloog van King’s College London die niet bij het nieuwe onderzoek was betrokken.
Maar volgens hem zorgen de landelijke gegevens waarop de nieuwe studie berust voor een te grote hoeveelheid variabelen om een definitief verband tussen luchtvervuiling en bipolaire stoornis en depressie te kunnen leggen.
Bekijk deze foto's en ontdek hoe het is om in 's werelds smerigste stad te wonen:
Effect op het menselijk lichaam
Veel van wat wetenschappers over de invloed van luchtvervuiling op de hersenen weten, is afkomstig uit onderzoek op honden en knaagdieren. In een studie die in 2002 werd uitgevoerd, werd gekeken naar de uitwerking van luchtvervuiling door het verkeer op zwerfhonden. In dat onderzoek werd schade aan de longen, neus en hersenen vastgesteld.
“Wat er dan in de hersenen gebeurt, doet denken aan een ontstekingsreactie,” zegt Rzhetsky. “Het leidt bij honden tot symptomen die lijken op depressie.”
In een onderzoek dat vorig jaar werd gepubliceerd, ontdekten wetenschappers in Beijing dat het inademen van vervuilende deeltjes in de lucht leidde tot vermindering van cognitieve vaardigheden, waardoor mensen lager scoorden in verbale en rekenkundige tests.
Volgens Xin Zhang, een van de auteurs van die studie, zou luchtvervuiling tot schade aan de zogenaamde ‘witte stof’ in de hersenen kunnen leiden.
Hersenen en natuur
In Engeland volgen wetenschappers momenteel hoe de gezondheid van 250 kinderen beïnvloed zou kunnen worden door de luchtkwaliteit. De geteste kinderen dragen een rugzakje met meetapparatuur van Dyson, dat aangeeft wanneer ze aan de hoogste luchtvervuiling worden blootgesteld. Volgens de gemeentelijke gezondheidsautoriteiten zou dit soort informatie kunnen helpen om de volksgezondheid te verbeteren.
Rzhetsky hoopt dat experts die geestelijke aandoeningen behandelen, ook goed zullen kijken naar risicofactoren op basis van vervuiling in de omgeving. Het inzetten van een schoon milieu om dit soort aandoeningen te behandelen zou volgens hem “de heilige graal” zijn.
Hoewel wetenschappers een definitief verband tussen luchtvervuiling en psychische aandoeningen nog moeten aantonen, zijn de psychologische voordelen van contact met de natuur inmiddels uitgebreid gedocumenteerd: wanneer we tijd in de natuur doorbrengen, of het nu om ongerepte wildernis of het plaatselijke stadspark gaat, dan doen we onze overwerkte hersenen daarmee een groot plezier.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk in het Engels op NationalGeographic.com
